มาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ 3.0
วันที่โพส 29 ก.ย. 2568 ผู้ชม 34
ทำไมต้อง “มาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ 3.0”
เว็บไซต์ของหน่วยงานภาครัฐมีบทบาทสำคัญในการให้ข้อมูล บริการ และสื่อสารกับประชาชน การที่เว็บไซต์ภาครัฐหลายแห่งยังมีข้อจำกัดในด้านการเข้าถึง ความเป็นมิตรกับผู้ใช้ ความปลอดภัย หรือการแสดงผลบนอุปกรณ์หลากหลาย ส่งผลให้ประสบการณ์ของผู้ใช้อาจยังไม่ดีเท่าที่ควร
สำนักงาน DGA เคยประกาศใช้ มาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ เวอร์ชัน 2.0 ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2560 เพื่อเป็นแนวทางให้หน่วยงานรัฐพัฒนาเว็บไซต์ของตนให้มีโครงสร้าง เนื้อหา และฟีเจอร์ต่าง ๆ ที่สอดคล้องกับหลักทั่วไปของเว็บไซต์ภาครัฐ
อย่างไรก็ตาม เมื่อเวลาผ่านไป เทคโนโลยีเว็บมีการเปลี่ยนแปลง กฎหมายที่เกี่ยวข้องปรับปรุงเพิ่มเติม และความคาดหวังของประชาชนต่อประสบการณ์ใช้งานเว็บไซต์ภาครัฐก็เพิ่มขึ้น จึงมีความจำเป็นต้องพัฒนาเวอร์ชันใหม่ — มาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ 3.0 (มสพร. 11-2566) — เพื่อให้ตอบโจทย์ปัจจุบันทั้งในด้านเทคโนโลยี ความปลอดภัย การเข้าถึง (accessibility) และความเป็นไปตามกฎหมาย/ระเบียบที่เกี่ยวข้อง
ก่อนที่จะประกาศใช้ในสถานะทางการ มีการเปิดร่างแนวทางมาตรฐานให้หน่วยงานภาครัฐและผู้มีส่วนได้เสียร่วมแสดงความคิดเห็น (“ประชาพิจารณ์”) ผ่านช่องทางออนไลน์ในช่วงเดือนกรกฎาคม – สิงหาคม 2566
เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2566 ได้มีการประกาศเป็น “ประกาศสำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) มสพร. 11-2566 ว่าด้วยมาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ เวอร์ชัน 3.0” เพื่อให้เป็นแนวทางปฏิบัติภายในของ DGA และเป็นข้อเสนอแนะให้หน่วยงานภาครัฐทั่วไปนำไปปรับใช้
คุณสมบัติเด่นของมาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ 3.0
มาตรฐานเว็บไซต์ภาครัฐ 3.0 ครอบคลุมหลายด้านสำคัญ โดยยึดหลักให้เว็บไซต์ภาครัฐมีคุณภาพ ใช้งานง่าย ปลอดภัย และครอบคลุมผู้ใช้งานทุกกลุ่ม โดยเฉพาะผู้ที่มีข้อจำกัด (เช่น ผู้พิการ) ดังนี้:
| ด้าน | ข้อเน้นสำคัญ / คุณสมบัติ | ประโยชน์ต่อประชาชน / หน่วยงาน |
|---|---|---|
| การเข้าถึง (Accessibility) | รองรับหลัก WCAG / TWCAG เพื่อให้ผู้พิการใช้งานเว็บไซต์ได้ | ลดอุปสรรคการเข้าถึง ทำให้บริการภาครัฐเป็นธรรมและเท่าเทียม |
| รองรับอุปกรณ์หลายรูปแบบ | เว็บไซต์ต้องแสดงผลได้ดีทั้งบนคอมพิวเตอร์ มือถือ แท็บเล็ต | ผู้ใช้สามารถเข้าชมและใช้งานได้ทุกที่ ทุกอุปกรณ์ |
| โครงสร้างและเนื้อหา | มีหน้า “เกี่ยวกับหน่วยงาน”, ข้อมูลผู้บริหารด้าน IT (CIO), ผังเว็บไซต์ (sitemap), เว็บลิงก์, คำถามที่พบบ่อย (FAQ), คลังความรู้, แบบฟอร์มดาวน์โหลด ฯลฯ | ช่วยให้ผู้ใช้ค้นหาเนื้อหา ได้อย่างเป็นระบบ เข้าใจง่าย |
| ความปลอดภัย & ความเป็นส่วนตัว | มีแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคล, การสื่อสารแบบเข้ารหัส, การจัดการคุกกี้ ฯลฯ | สร้างความเชื่อมั่นให้ผู้ใช้ ไม่ถูกละเมิดข้อมูล |
| การเผยแพร่ข้อมูลเปิด (Open Data) | กำหนดรูปแบบไฟล์ (XLS, CSV, XML, JSON ฯลฯ) พร้อม metadata, ให้สามารถดาวน์โหลด / ใช้งานได้ | หน่วยงานภาคเอกชน / นักพัฒนาสามารถนำข้อมูลไปใช้งาน / วิเคราะห์ต่อได้ |
| มาตรฐานทางเทคนิค | ยึดตามแนวทางของ W3C, HTML, CSS ที่เป็นมาตรฐาน | ลดปัญหาความเข้ากันได้ของเบราว์เซอร์ / อุปกรณ์ |
| การมีส่วนร่วม & ฟังก์ชันเชิงโต้ตอบ | ช่องทางให้ผู้ใช้แสดงความคิดเห็น, แบบสำรวจ, ระบบค้นหา, ผนวกกับบริการอิเล็กทรอนิกส์ (e-Service) | ช่วยให้ภาครัฐ “รับฟัง” ความเห็น และปรับปรุงบริการตามความต้องการจริง |
นอกจากนี้ มาตรฐาน 3.0 ยังมี รายการตรวจสอบ (Checklist) เพื่อช่วยให้หน่วยงานภาครัฐประเมินความพร้อมของเว็บไซต์ตนเองและดำเนินการแก้ไขหรือพัฒนาให้เป็นไปตามมาตรฐานได้ง่ายขึ้น
